Diken Kelebeği
Vanessa cardui



Deniz Lavantası üzerinde Diken Kelebeği - Foto: Helge May
Özellikler
Üst yüz ön kanatlarının ucu siyahtır. Bu hakim rengin üzerinde değişik büyüklükte beyaz lekeler vardır. Üst yüz ön kanatlarının tabanı ise tek renkli turuncu-kahverengidir. Bu tek renkli bölge ile kanat uçları arasında turuncu ve siyah lekeler bulunur.
Ön kanatlardaki gibi arka kanatların tabanı da tek renkli kahverengimsidir. Buranın arkasındaki bölüm turucudur ve siyah lekeler gösterir. Bu lekeler dışa doğru noktalı şekilde sıralanmıştır.
Arka kanatların alt yüzü açık renktedir. Beyaz ve kahverengi mermerimsi desen gösterir. Kahverengi açık ve koyu tondandır. Alt yüz arka kanadın kenarlarnda farklı büyüklükte beş göz benek bulunur. Ön kanatların alt yüzünün deseni üst yüzünün aynısıdır, ancak renkler daha soluktur ve daha az tezatlıdır. Ön kanadın ön kenarındaki iki lekeler göze batar; bu lekeler açık renkte ve neredeyse dikdörtgen biçimindedir.
Tırtılların görünüşü çok tipiktir. Bedenin bazal rengi sarımsıdan yeşilimsi-kahverengine kadar değişir. Bu hakim rengin üzerinde, çizgilerden ve lekelerden oluşan biraz daha koyu bir desen vardır. Gövdenin bölütleri belirgindir, çünkü desen bu bölütleri vurgular ve her bölütün üzerinde dikenli bir çember vardır. Dikenlerin tabanı kırmızımsıdır. Bu renklere sahip olan tırtıllarn dışında çok açık renkte olan bireyler de vardır.
Ölçüler
Kanat genişliği 45 ile 60 mm arası, tırtılın maksimum uzunluğu aşağı yukarı 40 mm.
Yaşam Alanı
Diken Kelebeği kuru alanları sever. Onu örneğin kuru çimenlerde görebiliriz. Bundan hariç birçok devediken bulunan alanlarda mevcuttur. Yerleşim bölgelerinde ise bol bal veren bitikilerin bulunduğu parklarda ve bahçelerde bulunur.
Gözlem Zamanı
Diken Kelebeği Almanya’da, Avusturya’da, İsviçre’de ve de diğer Orta Avrupa’nın ülkerinde mayıstan hazirana kadar uçar. İklime bağlı olarak yılda bir veya iki nesil üretir. İki nesil durumunda temmuzdan auğustosa ve eylülden ekime kadar uçar.
İlk nesil tırtılları devediken bulunan alanlarda haziran ve temmuzda, ikinci nesil tırtılları ise auğustos ve eylülde gözlemleyebiliriz.
Diken Kelebeği kışı Avrupa’nın kuzeyinde yetişkin kelebek olarak geçirir.
Dağılımı
Diken Kelebeği göçmendir. Hemen hemen tüm Avrupa’da mevcuttur. Ayrıca Afrika, Asya, Kuzey Amerika ve Avustralya’da bulunur. Bir çok yerlere yalnız uçarlar. Asıl üreme yerleri özellikle subtropikal bölgelerindeki bozkırlardır. Yani diken kelebeği Avrupa’da özellikle Akdeniz bölgesinde yaşar ve çoğalır.
Başka Bilgiler
Tırtılları çok kez büyük ısırganotu (Urtica dioica) üzerinde görebiliriz. Bu bitki, larvanın en önemli besinlerinden biridir. Bunun haricinde tırtıllar sinirotu (Plantago) ve ebegümecigilleri (Malvaceae) sever.
Yetişkin kelebekler yazın bal içmek için devedikene (örneğin Cirsium) ve bir çok başka kelebek türü gibi kelekebek çalısına (Buddleja davidii) konar.
Diken Kelebeğin göçü yoğun bir şekilde araştırılmaktadır. Şimdiki biligilere göre bireyler rüzgar yardımıyla uçar. Rüzgarı kullanarak fazla enerji sarfetmeden uzun yollar katedebilirler. Vardıkları bölgelerde ise ürerler. Senenin sonunda yetişkin bireyler kışı geçirmek için daha sıcak olan güneye uçarlar.
Linkler
Bilder bei naturgucker.de
Beobachtungen bei naturgucker.de
Metin: naturgucker.de