Thymelicus

Özellikler
Orta Avrupa’da birbirine çok benzeyen iki cins mevcuttur: siyah antenli zıpzıp (Thymelicus lineola) ve sarı antenli zıpzıp (Thymelicus sylvestris). Biraz farklı boyuttadırlar (bak. „Ölçüler“) ve antenin alt yüzünün renginden ayırdedilebilirler. Siyah antenli zıpzıpın antenin alt yüzü siyahtır, diğerinin kahverengidir. Kelebeğin bu bölgesini görebilmek güçtür, bu durumda gözlemlemede „belirsiz Thymelicus“ diye not almak yerindedir.

Her iki cinsin üst kanatları tipik olarak açık turuncu-kahverengidir. Kanat damarları göreli koyudur. Kanatların altını görebilirsek, ki bu tarlalarda kolay değildir, iki cinsin arasında ufak farklar keşfedebiliriz. Sarı antenli zıpzığın ön kanadın ucu ve neredeyse tüm arka kanadın alt yüzü yeşilimsi-gridir. Ayrıca arka kanadın iç kenarında (alt yüz) kalın sarı bir bant vardır. Siyah antenli zıpzıpta ise kanatların alt yüzü komple sarı-kahverengidir, yeşilimsi-gri bölgeler yoktur. Gözlemlemenizde kanadın alt yüzünü göremiyorsanız, „belirsiz Thymelicus“ diye not alın.

Sarı antenli zıpzıp tırtılların gövde rengi yeşilimsi ve beyazımsı-yeşil arasındadır. Üzerinde çeşitli uzunlamasına şeritler vardır, şeritler açık tonda ve belirgindir. Tırtılın kafası tek renkli yeşildir.

Siyah antenli zıpzığın tırtılları açık yeşildir ve sırtlarında açık tonda uzunlamasına bir şerit vardır, şerit koyu renkle çerçevelenmiştir. Ayrıca gövdenin yan bölgelerinde açık tonda birer şerit vardır. Tırtılın kafası ağırlıklı olarak yeşildir, yalnız yukarısı kahverengidir ve burada iki sarı şerit bulunur.

Bu alttürlerin yanında Avrupa’da sarı lekeli zıpzıp da (Thymelicus acteon) görülür. Ancak Kuzey Ren-Westfalya’da pek yaygın değildir ve sayısı daha azdır.

Dikkat: Thymelicus (Almanca: Braun-Dickkopffalter) grubundan olan bir kelebeğe dikkatle bakmazsak, onu Hesperiidae ailesinden (Almanca: Dickkopfffalter) olan başka kelebeklerle karıştırabiliriz, örneğin orman zıpzıpı (Ochlodes sylvanus) ile.

Ölçüler
Sarı antenli zıpzıp: Kanat genişliği 27 mm ve 34 mm arası, tırtılın maksimum uzunluğu aşağı yukarı 25 mm.

Siyah antenli zıpzıp: Kanat genişliği 22 mm ve 26 mm arası, tırtılın maksimum uzunluğu aşağı yukarı 21 mm.

Yaşam Alanı
Thymelicus kelebeklerini bol çiçekli açık ormanlarda ve yüksek otlu çalılıklarda görebiliriz. Ayrıca orman ve yol kenarlarında, bayırlarda, kuru çimenlerin ve demiryolu kenarlarında bulunurlar. Nemli çimenlerde de yaşarlar.

Gözlem Zamanı
Almanya’da, Avusturya’da ve İsviçre’de sarı antenli zıpzıp, haziranın sonundan auğustosa kadar, siyah antenli zıpzıp ise haziranın ortasından auğustosa kadar uçar. Tırtılları eylülden itibaren ve kıştan sonra mayısa (sarı antenli zıpzıp) veya hazirana kadar (siyah antenli zıpzıp) görebiliriz.

Her iki tür yılda bir nesil verir.

Ve her iki tür kışı tırtıl olarak geçirir.

Dağılımı
Sarı antenli zıpzıp hemen hemen tüm Avrupa’da ve Kuzey Afrika’da mevcuttur. Balear adalarında, Korsika’da, Sardenya adasında ve Girit adasında eksiktir. Ayrıca bu türü, İngiliz adalarında ve İskandinavya’nın uç kuzeyinde bulamayız.

Siyah antenli zıpzıp Avrupa’nın hemen hemen her yerinde yaşar. Burada yalnız Kuzey İskandinavya’da yoktur. Avrupa’nın dışında dağılımı Merkez Asya’ya, Amur’a kadar uzanır.

Başka Bilgiler
Tırtılların besin bitkileri türlü buğdaygillerdir, örneğin Holcus mollis (bir çimen türü; Türkçe adı bulunamdı), koru kılcanı (Brachypodium sylvaticum) ve çayır kelpkuyruğu (Phleum pratense).
Thymelicus kelebekleri farklı çiçeklerin balını içerler, özellikle serçebaşının (Centaurea jacea), dağ karanfilin (Dianthus carthusianorum) ve engerek otun (Echium vulgare).

Linkler
Bilder bei naturgucker.de
Beobachtungen bei naturgucker.de

Metin: naturgucker.de